Czym jest mentoring

Odyseusz wyruszając pod Troję zlecił mędrcowi imieniem Mentor opiekę nad żoną Penelopą i synem Telemachem. Mentor miał też przygotować Telemacha do objęcia funkcji króla. Wypełniając pwierzone zadanie Mentor zwracał uwagę nie tylko na nauczenie sposobu (dziś powiedzielibyśmy „technik”) sprawowania władzy, ale też na wartości i zasady, jakimi powinien się kierować  władca.

Mityczny Mentor zapewne nie spodziewał się, że jego imię stanie się określeniem specyficznej formy rozwoju ludzi w odległym XXI wieku.

Raz sformułowana, idea mentoringu dojrzewała przez wieki. Jednym z ważnych elementów tej drogi było średniowiecze z jego kulturą rzemieślniczą i relacją mistrz – czeladnik; gdy mistrz był nie tylko nauczycielem zawodu, ale na koniec nauki zaświadczał, że uczeń zarówno zna fach, jak i prezentuje określone cechy charakteru oraz wyznaje wartości środowiska. Dziś korzystamy z tej historycznie ukształtowanej metodyki, a terminu “mentor” używamy jako określenia nauczyciela, mistrza.

Proces uczenia i rozwijania przez mentora-mistrza jest współcześnie wykorzystywany do przekazywania wiedzy i budowania umiejętności mniej doświadczonym osobom. Stosuje się go przy okazji awansu lub obejmowania nowej funkcji, rozpoczynania działalności w nowej dziedzinie, w nauczaniu akademickim, przy przygotowywaniu następcy pracownika o unikalnych umiejętnościach i wielu innych.

Ciekawe jest to, że pojęcie mentora i mentoringu jest z jednej strony dość precyzyjne, a jednocześnie  wielowymiarowe – pozwólcie Państwo, że podzielimy się kilkoma ważnymi perspektywami widzenia mentoringu, z jakimi możecie się Państwo spotkać:

  • Mentor to autorytet, za którym warto podążać i go naśladować
  • Mentor uczy tego, czego uczeń chce się nauczyć
  • Mentor da to, czego nie da Ci Wikipedia ani książki
  • Mentoring to relacja która zmienia życie – ucznia i samego mentora

Wobec bogactwa punktów widzenia i aspektów procesu mentoringu, w  Stowarzyszeniu PROMENTOR przyjęliśmy definicję ujmującą kluczowe elementy tego pojęcia:

Mentoring to partnerska relacja między mentorem/mistrzem a mentee/klientem, polegająca na tym, że mentee wspierany przez mentora – jego wiedzę, doświadczenie i osobowość – poznaje i rozwija siebie, definiując i realizując własne cele i wizję własnej osoby w obszarze zawodowym i/lub osobistym.

Jesteśmy świadomi wielu istotnych warunków sukcesu stosowania tej metody we współczesnym świecie biznesu, nauki i szkolnictwa, organizacji pozarządowych i rozwoju osobistego. Fundamentalne z nich to:

Osoba mentora – mistrza, przewodnika i doradcy, który inspiruje i wspiera mentee/klienta w rozwoju kompetencji zawodowych i w rozwoju osobistym. Mentor powinien być doświadczony życiowo i zawodowo, mieć stabilny system wartości, ponadprzeciętną wiedzę i umiejętności w danym obszarze aktywności, być świadomym swoich zasobów, ale też i ograniczeń. Powinien też mieć gotowość ciągłego uczenia się – również od swojego ucznia..

Mentee/uczeń musi być gotowy do tej roli: mieć chęć i gotowość zmieniania się, podejmować szczere wysiłki z determinacją do osiągnięcia celów, umieć patrzeć samokrytycznie na siebie. Powinien mieć gotowość do krytycznego i twórczego korzystania z wiedzy, doświadczeń i osobowości mentora.

O skuteczności relacji mentorskiej decydują: zaufanie, szczerość i otwartość komunikacji, jak też wzajemna akceptacja, gotowość do wpływania na siebie i spójny system wartości obu stron.

W takim świecie, opartym na wzajemnym szacunku i zaufaniu, a stworzonym wspólnie przez mentora i jego klienta, jest możliwe osiąganie celów stawianych sobie przez mentee/klienta dzięki odkrywaniu istniejącego w nim potencjału i dzięki świadomości rozwoju, a także radom mentora i różnorodnemu wsparciu z jego strony